sovyetler birliği ne demek?
Sovyetler Birliği (SSCB) Hakkında
Sovyetler Birliği (SSCB), resmî adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, 1922'den 1991'e kadar varlığını sürdüren, Doğu Avrupa ve Kuzey Asya'yı kapsayan Marksist-Leninist ideolojiye dayalı bir devletti. Başkenti Moskova olan Sovyetler Birliği, dünyanın ilk anayasal olarak sosyalist devletiydi.
Temel Özellikleri:
- İdeoloji: Marksizm-Leninizm üzerine kurulmuş, devletin tüm ekonomik kaynakları kontrol ettiği ve tek parti rejiminin uygulandığı bir sistemdi.
- Siyasi Yapı: Tek Parti Rejimi ile yönetiliyordu. Komünist Parti, devletin ve toplumun her alanında mutlak otoriteye sahipti.
- Ekonomi: Planlı Ekonomi sistemi uygulanıyordu. Üretim, dağıtım ve tüketim devlet tarafından belirlenen planlara göre yürütülüyordu.
- Kuruluş: Rus Devrimi sonrasında 1922'de kuruldu. Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) başta olmak üzere, çeşitli Sovyet cumhuriyetlerinin birleşmesiyle oluştu.
- Soğuk Savaş: Soğuk Savaş döneminde ABD ve Batı Bloku'na karşı Doğu Bloku'nun liderliğini üstlendi.
- Çöküş: İç sorunlar, ekonomik zorluklar ve siyasi reformların etkisiyle 1991'de dağıldı. Dağılmanın ardından 15 bağımsız devlet ortaya çıktı. Bu devletlerden en büyüğü Rusya Federasyonu oldu.
Önemli Olaylar ve Dönemler:
- Stalinizm: Josef Stalin'in liderlik dönemi, baskı, toplu cezalandırmalar ve hızlı sanayileşme ile karakterizedir.
- Hruşçev Dönemi: Nikita Hruşçev döneminde Stalinizm'e eleştiriler getirildi ve "yumuşama" politikası izlendi.
- Brejnev Dönemi: Leonid Brejnev döneminde siyasi istikrar sağlandı ancak ekonomik durgunluk yaşandı.
- Gorbaçov Dönemi: Mihail Gorbaçov'un başlattığı Glasnost (açıklık) ve Perestroyka (yeniden yapılanma) politikaları, Sovyet sisteminin çözülmesine yol açtı.
Sonuç:
Sovyetler Birliği, 20. yüzyılın en önemli siyasi oluşumlarından biriydi. İdeolojisi, siyasi yapısı ve ekonomik sistemi ile dünya tarihinde derin izler bıraktı. Dağılması, dünya siyasi haritasında ve güç dengelerinde önemli değişikliklere neden oldu.